Ratnapura, the City of Jewels
කන්ද පාමුල, පළාබද්දල නම් ඉතා කුඩා ගම්මානයක් තියනවා. කන්ද පහළට ගාටලා මට නම් හොඳටම මහන්සියි. බෑවුම් කොටස් වලදි මගේ අතින් අල්ලාගෙන මට සහය දී බොහොම ළැදිව කටයුතු කල කළුවා නොහිටියානම් මම කීප පාරක්ම ඇද වැටෙන්න තිබ්බා.
 |
| Paths to Sri Pada [Image Courtesy: https://ianlockwood.wordpress.com ] (Edited: Paths which Edward Carpenter took circled in yellow) |
රත්නපුරය, මැණික් නගරය
මේ ගමේ කුඩා පැලක පැය දෙකක් විතර අපි නැවති හිටියා. ඔවුන් හරිම හොඳ මිත්‍රශීලි පවුලක්. අම්මයි තාත්තායි කොලු ගැටැව් දෙන්නයි. ලෝකෙ හැම තැනකම වගේ දකින්න තියන තැවුල් සහගත මෘදු මව්වත් මුහුණු ඔවුනට තිබ්බා. ඔවුන් මට හාන්සි වෙන්නට කවිච්චියක් වගේ දෙයක් ලබා දුන්නා. මුලදි ඔවුන් විශ්වාසකලේ නැහැ මා ඔවුන්ගේ කෑමක් අනුභව කරයි කියලා. කන්නට පුළුවන් බව කොහොම හරි ඒත්තු ගැන්නුවායෙන් පස්සේ ඔවුන් මට තේකක් (මේ මිනිස්සු දැන් නිදහසේ තේ බොන්න පටන් අරන්) සහ මාළුපිනි බෙදූ බොහොම රසවත් බත් පිඟානක් ලබා දුන්නා. මමත් ඉතින් මගේ ඇඟිලි වලින් අනාගෙන දේශිය ක්‍රමේටම කන්න පටන් ගත්තා. ඒත් ඔවුන් මං කන ආකාරයේ යම් වරදක් දැකලා මගේ විරුද්ධත්වය මැද්දේ "කරණ්ඩි" (දමිල භාෂාවෙන් හැන්දක්) සොයාගෙන එන්න කියලා සැතපුම් භාගයක් පමණ දුරකින් පදිංචි වෙලා හිටපු පොහොසත් අසල්වැසියෙකුගේ ගෙපැලකට කොල්ලෙකු පිටත්කළා. අවසානයෙදි මේ ගැටයා විශිෂ්ට ජයග්‍රහණයක් ලැබුවෙක් වගේ ආවේ ගෙවී ගිය රිදී ජර්මන් තේ හැන්දකුත් එක්කයි!
 |
| Sri Pada Map of Hatton-Maskeliya-Nallathanni Trail |
 |
| Old Routes to Siri Pada |
කළුවාත් මා අසලින්ම දිග ඇදුණා. කඩේ පිරිමි ටිකත් බිම දිගෑදිලා නිදාගත්තා. කාන්තාවන් නම් ඇතුළෙ කෑල්ලේ. ලෑලි දොර පියනකින් කඩේ වහලා ආලෝකයත් නිවා දැමුණා. මට නම් හොඳටම නින්ද ගියා. අන්තිමට නැගිට්ටේ වහලේ හිල් වලින් උදා ආලෝකය එබිකම් කරන වෙලාවෙදි එක එක සද්ද බද්ද ඇහිලා. කුඩා දොළ පාරකින් කදිමට ඇඟ පතත් හෝදගෙන, උදේ කෑමට කෙසෙලුත්, තේ වතුරත්; හාල්, පොල් සහ සීනි වලින් හදපු අග්ගලත් කෑවා. ඊට පස්සේ සැතපුම් හතරක් විතර පා ගමනින් ඇවිල්ල තමයි අන්තිමට මෙතනට (රත්නපුරය) ආවේ.
මහපාරක් සහ සභ්‍යත්වයට ළඟා වුණු සලකුණු දකින්න තියෙනවා. මෙහි තියන තානායම නම් හරිම සැපපහසුයි. තව පාරක් නාලා, නියම විදිහට ආයෙ උදේ කෑමත් කාලා, බෝට්ටුවකුත් හොයාගත්තා හවස ගඟ දිගේ කළුතර ගමනට (සැතපුම් 60).
 |
| Ratnapura/ Palabaddala Route |
ජනවාරි 4, ඉරිදා - ඊයෙ නගරෙ වටේම ඇවිදලා අපේ ගමනට උවමනා කරන පළතුරු සහ අනෙක් කළමනා අරගෙන ඊයෙම අපි හවස හයට විතර බඩු ටික බෝට්ටුවට පටවාගෙන ගමන පිටත් වුණා. දැන් නම් කළු ගඟේ පාවෙමින් උදාසීනව කල් හරිනවා. ගඟේ වතුර අඩුයි. වේගයත් හොඳ මදි. ඒත් ගඟ නම් හරිම චමත්කාරයි. නොසෑහෙන්න උණ ගස්, පුවක් ගස් සහ අනෙකුත් ගස් ගඟට නැවී තිබුණා.
 |
| Gem Cutters, Ceylon photographed by Plate & Co. [Image Courtesy: https://www.delcampe.net ] |
රත්නපුරය (මැණික් නගරය) හරිම කුඩා නගරයක්. කුරුණෑගල තරම් ලොකු නැහැ. එක දිගු මාවතයි තියෙන්නේ. එය කුඩා ගෙපැල් සහ කඩ කාමර තියන, තැපැල් කාර්‍යාලයක්, උසාවියක්, කච්චේරියක් තියන පාරක්. පුරුදු පරිදි පාරට ටිකක් ඈතින් වැඩවසම් රක්ෂිත ඉඩමක් ආකාරයේ, උද්‍යානයක වගේ බිම් කඩක, ඉංග්‍රීසි ඒජන්තවරුන්ගේ නිලධාරීන්ගේ බංගලා දෙක තුනක් දකින්න පුළුවන්.
 |
| Gem Cutter photographed by C.A. & Co. [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com ] |
මේ නගරයට මේ නම ලැබිලා තියෙන්නේ කාලාන්තරයක් තිස්සේ මෙහි පවතින මැණික් කර්මාන්තය නිසා. පද්මරාග, ඉන්ද්‍රනීල සහ අනෙකුත් වර්ගයේ මැණික් ගල් මේ කඳුකරයේ සෑහෙන කොටසක් පුරා හමු වෙනවා.
 |
| Primitive Gemstone Cutting Technique (ca. 1903) [Image Courtesy: www.lankapura.com ] |
රත්නපුර කඩවලින් භාගයකම වගේ, මිනිසුන් සහ කොලු ගැටවුන් බිම ඇන තියාගෙන වාඩි වෙලා මැණික් මදිමින් ඔප දමනවා දැකගන්න පුළුවන්.
 |
| Gem Cutter photographed by Plate & Co. [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com ] |
ඒගොල්ලෝ, එක අතකින් දුන්නකින් රෝදය කරකවමින් අනෙක් අතින් මැණික් ගල යම් ඉරියව්වකින් අල්ලගෙන හිටියා.
 |
| Singhalese Jeweler [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com ] |
 |
| Jewelers (A Moor Buyer and Three Sinhalese Sellers with head comb) photographed by Samuel Bourne [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com ] |
[අනුවාදක සටහන: ශ්‍රී පාදය කරුණා කල හැකි මාර්ග හයකි. එඩ්වඩ් කාපෙන්ටර් ඉතාම පහසු මාර්ගය වූ හැටන්-නල්ලතන්නි මාර්ගය ඔස්සේ ඉහළට කරුණාකොට, ඉතාම අපහසු, පැරණිතම මාර්ගය වූ රජ මාවත, එනම් රත්නපුර-පළාබද්දල හරහා පහළට කරුණාකොට ඇති සෙයකි. අනෙකුත් මාර්ග වන්නේ කුරුවිට-එරත්න මාර්ගය, මරේ වත්ත (රාජමලේ-සඳගලතැන්න) මාර්ගය, මුක්කුවත්ත මාර්ගය සහ මාලිබොඩ (දැරණියගල) මාර්ගයයි.]
“ආදම්ගේ ශිඛරය මතින් එලිෆන්ටා ගුහා වෙත – ලක්දිව සහ ඉන්දියාවේ රූප සටහන්” : එඩ්වඩ් කාපෙන්ටර්
සිව්වන පරිච්ඡේදය : සිරිපා ශිඛරය හා කළු ගඟ
From Adam’s Peak To Elephanta : Sketches in Ceylon and India by Edward Carpenter
CHAPTER IV: ADAM’S PEAK AND THE BLACK RIVER.
At Palabaddala, the tiny little hamlet at the foot of the mountains, I was dead-beat with the long jolting downhill, and if it had not been for the faithful Kalua, who held my hand in the steeper parts, I should fairly have fallen once or twice. Here we stopped two hours at a little cabin. Good people and friendly—a father and mother and two lads — the same anxious, tender mother-face that is the same all over the world. They brought out a kind of couch for me to lie on, but would not at first believe that I would eat their food. However, after a little persuasion they made some tea (for the people are beginning to use tea quite freely) and some curry and rice—quite palatable. I began to eat of course with my fingers, native fashion ; but as soon as I did so, they saw that something was wrong, and raised a cry oi Karandi ! (spoon); and a boy was sent off, despite my protests, to the cabin of a rich neighbor half a mile off, and ultimately returned in triumph with a rather battered German-silver teaspoon!
I felt doubtful about doing another twelve miles to Ratnapura ; however thought best to try, and off we went. But the rest had done little good, and I could not go more than two miles an hour. At 4 p.m., after walking about four miles, we came out into flat land—a good path, little villages with clumps of palm and banana, lovely open meadows, and tame buffalos grazing. Thence along the side of the Kaluganga, most lovely of rivers, through thickets of bamboo and tangles of shrubs, and past more hamlets and grazing grounds (though feeling so done, I thoroughly enjoyed every step of the way), till at last at a little kind of shop {kadai) we halted, about 6 p.m. Got more tea, and a few bananas, which was all I cared to eat ; and then went in and lay down on a trestle and mat for an hour, after which we decided to stay the night. Kalua stretched himself near me ; the men of the place lay down on the floor—the women somewhere inside ; the plank shutters were built in, and lights put out. I slept fairly well, and woke finally at the sound of voices and with dawn peeping in through the holes in the roof. Had a lovely wash in a little stream, and an early breakfast of tea, bananas, and hot cakes made of rice, coco-nut, and sugar — and then walked four miles into this place (Ratnapura), where at last we came to a road and signs of civilisation.
The rest-house here is comfortable ; have had another bath, and a good solid breakfast, and made arrangements for a boat to start with us this evening down the river to Kalutara (60 miles).
Sunday, Jan. 4th.—After walking round the town yesterday, and getting fruit and provisions for our voyage, we embarked about 6 p.m., and are now floating lazily down the Kaluganga. The water is rather low, and the speed not good ; but the river is very beautiful, with bamboos, areca-palms, and other trees, leaning over in profusion.
Ratnapura (the city of jewels) is only a small town—hardly so big as Kurunegala—just about one long street of little booths and cabins, a post-office, court-house and cutcherry, and the usual two or three bungalows of the English agent and officials standing back in park-like grounds in a kind of feudal reserve. The town derives its name from the trade in precious stones which has been carried on here for long enough—rubies, sapphires, and others being found over a great part of the mountain district. In perhaps half the little shops of Ratnapura men and boys may be seen squatted on the floor grinding and polishing jewels. With one hand they use a bow to turn their wheels, and with the other they hold the stone in position. The jewels are also set and offered for sale—often at what seem very low prices. But the purchaser must beware ; for the blessings of modern commerce are with us even here, and many of these precious stones are bits of stained glass supplied wholesale from Birmingham.
ලක්දිව ගමන් සටහන් පිටු අංක: 32
Comments
Post a Comment