පුරාණ ගවේශකයන්

ගාලු පුරවරය සේ නිවර්තන සොභා සෞන්දර්යයෙන් අසිරිමත් ලෙස සංතෘප්ත වුණු එකදු ප්‍රදේශයක් උතුරු හෝ දකුණු අර්ධගෝලයේ ඇතිදැයි මම නොදනිමි. ගොඩබිම් සංචාරයෙන් පසු හිරු වැදී වියළුණු කලාප නෙත් මානයට හසු වුණත් මේ සාරවත් බව ඊට වඩා අපූරුය.

View of the port of Galle in Ceylon in 1754. Image from the "Travelogues of René Augustin Constantin Renneville. Published in Amsterdam.

ලංකා ගමන

ජිබ්‍රොල්ටාව තරම් මෝල්ටාවේ හරිත පැහැයක් නැත. සුවස් හි ඇත්තේ ඊටත් වඩා වියළි ස්වභාවයකි. කයිරෝවේහි ක්ෂේම භූමිය සහ ඈතින් දිස්වන සර්පාකාර නයිල් මිටියාවත් දර්ශනය හැරුණු කොට ඇත්තෙන්ම නීඩ්ල්ස් දූපත් පෙළෙහි සිට බාබෙල් මෙන්ඩප් සමුද්‍ර සංධිය තෙක් කිසිඳු පළාවන් පැහැයක් දක්නට ඇත්තේ නැත.

රතු මුහුදේ හුස්ම ගැනීමට අපහසු කරවන නීරස දින දහයක් ගතකොට වියෝගයේ උච්චස්ථානය (පෘතුවිය මත වූ) හෙවත්, ඒඩන් හී ගිනිකඳු ආවාටය වෙතට ගොඩබැසීමට මඟියාට අවස්ථාවක් ලැබේ. ප්‍රභාවත් පෙරදිගට පක්ෂග්‍රාහි මනසකින් යුක්තවන ඔහු ඒ දැක යම් කැළඹුමකින් නැවතත් තම දුම්නැව කරා යනු ඇත්තේ, එකඟවන්නට නොහැකි විනිශ්චයකින්, නිවර්තන සදාහරිත සාරවත් බව රැවටිල්ලක් බවත්, ගොරොක් බවින් අඩු තෙත් සහිත දේශගුණයක් ඇති පෙදෙසක් කරා ඔහු ආපසු යන තෙක් ඔහුට දකින්නට ඇති එකම කොළ පැහැය ඔහුත් ඔහුගේ සහචර පිරිසත් පමණක් බවත් ලෙසට විශ්වාසය පළුදු වූ තැනැත්තෙකු මෙනි.

මෙම පොළෝතලය මත සොබාදහම ඇගේ ආශිර්වාදය පුදදීමේ වෙනස් ලැදියාව ප්‍රබල ලෙස විදහා දක්වන ඒඩන් හා ගාලු පුරය තරම් වෙනත් ස්ථාන දෙකක් තිබේය කියා මම නොසිතමි. සදාහරිත වැස්ම ඇතිරීමේදි මුලින් කී ප්‍රදේශය මුළුමනින්ම අමතක කොට දමා ඇති බවක් කෙනෙකුට සිතෙන්නට හැකිය. ග්‍රීක දේවකතා හී එන "පෑන්, පේල්ස්, ෆ්ලෝරා හෝ පොමෝනා" යන දෙව්දූවරුන් හෝ, මෙම රාජකාරිය පැවරී ඇති කිසිවෙකු හෝ, උතුරාගිය ත්‍යාගශීලී බව සෙල්ලමකට ගත්තා සේ මුළු මහද්වීපයටම උවමනා ගහකොළ සියල්ල පසුව කී ප්‍රදේශය පුරාම වවා ඇති සෙයකි.

View near Point de Galle, Ceylon - Artist: Salt, Henry (1780-1827)

ගාල්ල

ඇත්ත වශයෙන්ම මුළු ප්‍රදේශයම ළපටි නිල්වන් සරුසාර තුරු වියනින් වැසී ගොස්ය. විස්තර කළ නොහැකි තරම් එකිනෙක හා ගැට ගැහුණු අවුල් ජාලයක් බඳු වනගහණය චණ්ඩ රැළි නගන මූදුකරයෙන් ස්වභාවික ලෙස යන්තම් සීමා වේ. වරාය පිවිසුම අසල එකිනෙකින් වෙන්වූ ගල් පර තුන හතරක් දක්නට තිබේ. එහි සමහරක්වා මත පොල් ගස් වැඩී ඇත. ලුණු දිය හැරෙන්නට කිසිඳු පෝෂණයක් නොලැබුණද මේ ගස් ඵලදරමින් යෙහෙන් වැජඹේ. මෙය හෝමර්ගේ ඔඩිසි නම් කාව්‍යයේ සඳහන් වන මෙම පැදිපෙළ සිහියට නංවයි.

"අසලින් අඩු උසකින් යුතු ගිරි කුලකි

චණ්ඩ රළ පෙල මඟ අවුරා ඉදිවූ නපුරු භයංකර මඟකි

එහි අග මුදුනේ දළු දා නලියන ගසකි

අහසට නැගුණු දැවැන්ත මහ වන පෙතකි."

“‘Close by, a rock of less enormous height
Breaks the wild waves, and forms a dangerous strait;
Full on its crown a fig’s green branches rise,
And shoot a leafy forest to the skies;

ගාලු වරාය කුඩාය. එතරම් සුරක්ෂිත බවක් ගෙන නොහේ. දුෂ්කර පටු පිවිසුමකින් යුක්තය. වරාය පුළුල් කිරීමට ඔක්කාරය දනවන තරමට සැලසුම් යෝජිත වුවත්, සාකච්ඡා කටයුතු සිදු වුවත් ඒ කිසිවක් සිදුවී ඇති බවක් පෙනෙන්නට ඇත්තේ නැත. මෙම වරාය මෙතුවක් කාලයක් ප්‍රාදේශීයව භාවිතයට ගැනුණත්, මේ වනවිට එයට සැලකිය යුතු මට්ටමේ පොදු වටිනාකමක් ආරෝපණය වී ඇත. ගාලු පුරවරය නැව්තොටක් මෙන්ම සීග්‍රයෙන් වර්ධනය වන ලැගුම් හලකි. අයාලේ යන අනේක විධ ආගන්තුකයන්ට අමතරව දුසිමකට වඩා අඩු නොවෙන තරමට ගල් අඟුරු දුම්නැව් සංඛ්‍යාවක් සෑම මසකම ඒ කරා පැමිණේ.

Point de Galle from the south-western roads (1796) -  Artist: James Welsh (1775–1861)

පුරාණ ගවේශකයන්

යමෙකු අර්ධගෝල දෙකෙහිම පැරණි නාවුක සොයාගැනීම් කියවන තරමට එම මුල් යාත්‍රිකයන් ලබාගත් ධන නිධාන පිළිබඳවත්, වැලි කණ්ඩි මතින් නොගැඹුරු මුහුදේ යාත්‍රා කොට දියවැල් ඔස්සේ නිර්භීතව ඉදිරියට ඇදී මෝසම් සුළං, කුණාටු රළ මතින් ජයග්‍රාහීව මුහුද තරණය කළ අන්දම පිළිබඳවත් දැන ඔහු වඩ වඩාත් විස්මයට පත්වේ. වස්කො ද ගාමා ඉන්දියාවේ බටහිර වෙරළ තීරයට ගොඩබැසි දා සිට වසර විස්සක් තරම් කෙටි කාලයක් තුළදී, අල්මේදා, පේරේස්, කැස්ත්‍රෝ, ඇල්බකර්කි සහ තවත් උදවිය විසින් ජාවා, මැලෙක්කා, සිලෝන, ඉන්දියානු, සහ සියම් වෙරළ තීර ගවේෂණය කොට එම රටවල් තුළ තමුන්ගේ ජනාවාස ඉදිකරගන්නට කටයුතු කරන ලදී. එතුවක් කාලයක් ඔවුන් මෙම දිව්‍යමය අධිරාජ්‍යය තුළට කඩා වැදෙන්නට තැත් කළේ නැත. නමුත් එම භූමිය විසින් ඔවුන් පිළිනොගත්තා පමණක් නොව, "දිගු රැවුලකින් යුතු, විශාල ඇස් ඇති" එම භූමියේ වැසියන්, මෙම පිරිස් දුටුවේ සතුරු ඇසකිනි.

දහසය වන සියවසේ නැගෙනහිර අර්ධගෝලය ගවේෂණය කළ පෘතුගීසී ගවේෂකයෝ, බටහිර තරණය කළ ඔවුන්ගේ තරඟකරුවන් වන ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් සමඟ සන්සන්දනය කිරීමේදී කරට කර සිටී. මා පෙරකී නිර්භීත නඩයේ එකෙකු වන, කැමොයිස් සහ වස්කෝ ද ගාමාගේද මිතුරෙකු වන, ලොරෙන්සෝ ද අල්මේදා, දහසය වන සියවසේ මුල් භාගයේදී තම ශක්තියත් ස්වයං කැපවීමත් පෙරදැරිව, පෘතුගාලයට වෙනස්වන මුත් ස්වර්ණමය කාල පරිච්ඡේදයක් අරම්භ කරමින්, කලිකට් හි සිට ලකදිව් හෙවත් ලක්ෂදීප කරා යන මුහුදු ගමනේදී ගාලු පුරවරයට ගොඩබසින ලදී. මෙම අහම්බය නිසා මෙම සාරවත්ම දිවයින ලෝකයාගේ සැලකිල්ලට පාත්‍ර වන්නට, විද්‍යාර්ථීන්ගේ සහ පුරාවේදීන්ගේ සාක්ච්ඡා තර්ක විතරක හා මැදි වන්නට  පටන් ගැනිණි. 

The heroic end of Lorenzo d'Almeida. Illustration for Storia dei Viaggiatori by Paolo Lorenzini (Nerbini, 1937).

කොහොම නමුත් මෙවැනි වියත් පැළැන්තියකට සිලෝනය යනු දිවැසිවරුන් විසින් සඳහන් කරන ලද තනපුඬුවේ භූමියද නැතිනම් ඕවිඩ් විසින් සඳහන් කරන්නට යෙදුණු තැප්‍රොබේනයදැයි තෝරාබේරා ගන්නට වීම සිත්ගන්නාසුළුය. නමුත් මෙම දිවයින පසු කර යන සංචාරකයෙකුට එය නොවැදගත් කරුණකි. එනමුත් ඔහුට අහ්සීකිඅල් ("තනපුඬුවේ භූමියේ මිනිසුන් සමඟ ඔබට වෙළඳ ගනුදෙනු  කළ හැක. වෙරළතීරයේදී සිදුවන ගනුදෙනු වලදී ඔවුන් ඇත්දළ සහ කළුවර ලී කැටයම් ලබාදෙනු ඇත.") සහ ජෙරමායා ("පලයල්ලා, හැරියල්ලා, සැඟවෙයල්ලා, තනපුඬුවේ වැසියනේ") යන දෙපළගේම වදන් මතකයට නගා ගන්නට අමතක කළ හැකි නොවේ. මෙයින් අඟවන්නේ අදටත් බෙහෙවින් අවැසිවන එකල සිටි මිනිසුන්ගේ නාවික ප්‍රවීනතාවයයි. ක්‍රිස්තුපූර්ව නමවන සියවසේ සිටියායැයි සැලකෙන සේ ක්‍රිස්තුවර්ෂ දහනම වන සියවසේදී සිංහලයෝ සතුව කිසිඳු නාවිකයෙකු නොසිටියි. ඔවුන් හට දැන් රතුමුහුද තරණය කරන්නට අවැසි නම් මා සිතනා පරිදි ඔවුන්ට එය බෙහෙවින් අසීරු දුෂ්කර කටයුත්තක් වනු ඇත.

මා සිතන්නේ  පැරණි ඕලන්ද කොටුව හැරෙන්නට ගාලු මුහුදු බොක්ක එකල ආකාරයෙන්ම අදටත් මා පෙර සඳහන් කළ මුහුණවරින්ම දෘශ්‍යමාන වන බවයි. ඇත්තෙන්ම ගාලු කොටුවේ මෙම ගොඩනගිලි යටත් විජිත කටයුතු සඳහා සපයන සේවාව පිළිබඳ හොඳ උත්තරයක් සපයා දේ. නම් වශයෙන් එම භාවිතාවන් කිවහොත් මෙම ගොඩනැගිලි නොමැති වූවානම් මහා රාජිණියගේ භට කණ්ඩායම් සහ සිවිල් සේවකයන් මීට වඩා අංශක පහළොවක් වැඩි උෂ්ණත්වයකින් තැම්බෙන්නට පුළුවන.

මෙම නොයිඳුල් වනාන්තර පද්ධතිය වැලි සහිත වෙරළතීරය අත්පත්කරගන්නට  මහ මුහුද සමඟ තවමත්  තරඟයේ නියැලී සිටියි. වෙරළේ ඇති ඔරු කඳන් බොහෝ ප්‍රාථමිකය. සරල මට්ටමේ කොල්ලෑ හා රුවල් එහි දක්නට ලැබේ. හබල්ගසන්නන් ආදිකල්පික ඇඳුම් ඇඟලා සිටිති. මුහුදු බොක්කේ රැඳී සිටින කම්කරුවෝ, ඔවුන් වසර 3,000කට පමණ පෙර කළාක් සේම මත්ස්‍යයන් ඇල්ලීමෙහි හෝ යාත්‍රා ගොඩට ගැනීමෙහි නියැලි සිටිති. කොහොම නමුත්, ඇත්දළ එබ්බවූ සයිප්‍රස් ආසනද, අගනා ඊජිප්තු ලිනන් රෙදි වල අලංකාර ගෙතුමින් වියමන් වූ  රුවල්ද ඇති ටීරියන් යාත්‍රා එහි නැංගුරම් ලත් විට තීර් නුවර වැසියන් සමඟ කේවල් කොට අසීරු වෙළඳාම් කිරීමේදී ඔවුනට එම අර්ධදීපයේ සහ පෙරදිග සමාගමේ ඇති දැකුම්කළුම යාත්‍රා දැකගෙන ඊට ගොඩවන්නට ලැබේ. එහිදී ඔවුන් තමන්ගේ මැණික් සහ දුම්කුඩු හෙප්පු ගනුදෙනුවට ඉදිරිපත්කිරීමේදී ඒවා බලවත් උනන්දුවකින් මිලදී ගැනෙන්නේ එහි නියම වටිනාකමටත් වඩා පන්සිය ගුණයකිනි.

Point De Galle, Ceylon 1850

බංගලාවයි කූඩාරමයි හෙවත් සිලෝනයට සවාරියක්

පළමු පරිච්ඡේදය

"THE BUNGALOW AND THE TENT"

Chapter 01

I know of no spot in either hemisphere, where tropical nature indulges in more marvellous redundancy than at Point de Galle ; and after the sun-dried regions successively brought under the notice of the overland traveller, this luxuriance becomes still more remarkable. Malta is less vegetable than Gibraltar, Suez more sapless than either ; and, excepting the Oasis of Cairo, and a distant view of the serpentine valley of the Nile, there is actually not a green spot from the Needles to the Strait of Babelmandel. When, after ten dreary, stifling days in the Red Sea, the passenger is landed at that culminating point of desolation (in this planet, at least), the Crater of Aden, the bias of his mind, as regards the gorgeous East, will have been disturbed, the current of his imagination dried up, and he will probably return to his steamer with the disagreeable conviction that he is the victim of misplaced confidence, that tropical luxuriance is a humbug, and that he and his companions are the only green things he is likely to see, until he finds his way back to less husky and more aqueous climes. I don't suppose any two places on the globe's surface illustrate more strongly than Aden and Point de Galle, the partiality with which nature has distributed her blessings. 

One might imagine the former to have been totally overlooked when vegetation was being served out ; while it seems as though Pan, Pales, Flora, or Pomona, or whoever was entrusted with that duty, had, in a frolicsome spirit of exuberant generosity, emptied the cornucopia of vegetation intended for a whole continent, on the summit of the latter. It is literally smothered in verdant luxuriance, which heaped, massed, jumbled together in indescribable profusion, is barely restrained within its natural limits by the envious waves of the opposing ocean. At the entrance of the harbour are three or four detached rocks, on which some cocoa palms have established themselves, and there, without any nourishment, apparently, but the salt brine, they flourish and bear fruit, and remind the scholar of the Isolated Rock of Charybdis, on whose " crown," as Palinurus in blank verse poetically informed Æneas,

" A fig's green branches rise

And shoot a lofty forest to the skies."

The harbour at Point de Galle is small, and not too secure, and the entrance narrow and intricate. Plans ad nauseam for improving it have been proposed, discussed, and deferred, but nothing has as yet been done. The subject, formerly one of almost local interest, is now of considerable public importance. Galle is a harbour of great and increasing resort: no less than a dozen steamers coal there regularly every month, besides numerous stray visitors. 

The more one reads of the early maritime discoveries in both hemispheres, the more astonished one becomes at the almost invariable good fortune that attended the first navigators, and enabled them successfully to brave shoals and currents, monsoons and hurricanes, which even in these days of screws and paddle-wheels, are encircled by dangers and difficulties of no slight nature. Within the incredibly short space of twenty years from the landing of Vasco de Gama on the west coast of India, Almeida, Perez, Castro, Albuquerque, and others, explored the coasts of Java, Malacca, Ceylon, India, and Siam, making settlements and founding factories in all these countries; and it was not until they attempted to penetrate into the Celestial empire, that they came to a land where they were not only unwelcome, but where the men with " long beards and large eyes were viewed in the light of enemies. 

The exploits of the Portuguese adventurers of the sixteenth century in the eastern hemisphere lose nothing by comparison with those of their rivals, the Spaniards, in the west. Lorenzo d'Almeida, a companion of Camoens and Vasco de Gama, one of that gallant band I have mentioned, who, in the beginning of the sixteenth century, succeeded, by their energy and self devotion, in creating a golden age, though a transient one, for Portugal, stumbled upon Point de Galle, in his voyage from Calicut to the Laccadives, or Hundred Thousand Isles, and by that accident brought to the world's notice a most fertile island, and cast amongst scholars and antiquarians an apple of discord, that has proved a most fruitful source of discussion and debate.

However interesting it may be to such literati to determine whether Ceylon is actually the land of Dedan alluded to by the Prophets, or whether it is the island of Taprobane, mentioned by Ovid,* [ Ex, Pont. 8—Ec. 5. v. 80.] to the passing traveller it is probably a matter of considerable indifference. He cannot help remarking, however, that the words both of Ezekiel, (" Men of Dedan were thy merchants ; many isles were the merchandise of thine hand : they brought thee for a present horns of ivory and ebony ;" chap, xxvii. 15,) and of Jeremiah, (" Flee ye, turn back, dwell deep, O inhabitants of Dedan;" chap. xlix. 9,) imply an amount of nautical proficiency in the inhabitants of that day, which to those of the present is totally wanting.

The Cingalese of the 19th century a.d. are no sailors, whatever they may have been in the 9th century b.c. ; and if they had now to undertake a voyage to the Red Sea, I imagine they would find considerable difficulty in effecting any insurance under 100 per cent.

"With the exception of the old Dutch fort, (which answers very well the purpose for which such buildings seem to serve in the colonies, namely, that of keeping her Majesty's troops and the civil employes some fifteen degrees hotter than they would otherwise be,) I fancy the Bay presents very much the same appearance now as it did in those distant ages to which I have alluded.

The "forest primeval" still contends with the ocean for the possession of the sandy shore, and canoes, almost as primeval, with outriggers and sails of the simplest nature, and paddlers in the most primitive buff, still stud and labour across the bay, fishing or boarding vessels, much as they might have done some 3,000 years ago. In the place, however, of boarding Tyrian galleys with "benches of Cypress inlaid with ivory, with fine linen of Egypt adorned with embroidery for sails," and making hard bargains with keen old Tyrians, they find themselves on board the more useful but scarcely picturesque vessels of the Peninsular and Oriental Company, and dispose of their glass emeralds and Birmingham snuffboxes to verdant griffs, who purchase with great enthusiasm at something over 500 per cent, of their real value.

ලංකා ගමන් සටහන් - 1