Pretty Little Dochie

මල්වත්ත ගම්මානයේ ජනගහනයේ ඇති ඒකාකාරී බවින් මිදුණු එක් පවුලක්, ඉතා කුඩා ගෙපැලක එහි වෙසේ. විහාරය පිහිටි කඳු බෑවුම පාමුලට එතරම් දුර නොවූ පෙදෙසක, ප්‍රධාන පාරේ සිට මාගේ වත්ත දෙසට ඇති කරත්ත පාරට යාබදව මෙම පවුල වාසය කරයි.

මල්වත්තේ මල් කුමරිය: ඩොචි

හරිත පැහැ තුරු මුදුනින් සෙවණ වූ, වසර පුරා පූදින මිහිරිතම මලින් හා ඵලවැලින් සුවඳවත් වූ ඒ කුඩා ගෙපැලේ අඳ මහලු මිනිසෙක් සහ ඔහුගේ හුරුබුහුටි මිනිපිරිය ජීවත් වෙති. ඔවුන් ජීවත්වූ එම ගෙපැල කුඩාවූවාට ඉතා පිළිවෙලය; පිරිසිඳුය, නැවුම්ය. එමෙන්ම ඉතා පියකරුය. ගිරි අප්සරාවන් සහ වන දෙවඟනන් හමුදාවක්ම දිවා රාත්‍රී දෙකෙහිම හැම දිනකම සේවයේ යොදවා ඇති සෙයකි. නැතහොත් මෙලෙසට දර්ශනීය පරිපූර්ණ නිවසක් පවත්වාගන්නට නොහැකිය.

Sinhalese Girl photographed by Skeen & Co. [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com]

ගෙපැල වටා ඇති කුඩා වැට කදිම ලෙස කප්පාදු කොට ඇත. ඉදිරිපස ගෙවත්තට නිතිපතා වතුර දා බිම හොඳින් අතුගා ඇත. දෙහි සහ දොඩම් ගස් බොහොම පරිස්සමින් රැකබලාගෙන ඇත. එම නිසා මිනිපිරිය වූ ඩොචී නම් දැරිය හට දෝත පුරා එහි ඵලදාව නෙළාගන්නට හැකියාව ලැබේ. සමහරක් ගස් මෙන් බරට නැවුණු පොකුරු පොකුරු ඵලදාවක් එහි නොමැති වුණත්, උදෑසනට සහ සැඳෑවරුවේ විනෝදයෙන් එහෙට මෙහෙට පැද්දෙන ගෙඩි කියාපන්නේ එම ගස්වලට කිසිඳු දුකක් කරදරයක් නොමැති බවයි.

Dochi - Old Ceylon by John Capper pg. 11 

ආදර පුංචි ඩොචී, හුරුබුහුටි කුඩා ඩොචී; ග්‍රීෂ්ම සෘතුවේ එක් උණුසුම් උදයක මා ප්‍රථම වරට ඇය හැඳින ගන්නා විට, ඇගේ වයස  අවුරුදු දොළසක් පමණ විය. ඇය එවිට කිණිහිරියා, දෑසමන් සහ රෝස මල් නෙලමින් සිටියාය. ඇගේ වර්ණය කෙසේවුවද ඈ තරම් ලස්සන බාලිකාවක් මා කිසිදා දැක නැත. මම තෝන් ලණුවෙන් පෝනියා නවතාගෙන වතුර උගුරක් ඉල්ලා සිටියෙමි. අමතා කතා කරන ලද විට තැති ගැන්වෙන, ඇගේ ජන වර්ගයේ අන් අය මෙන් නොව, ඇය මද සිනහවක් මා වෙත සංග්‍රහ කොට කුඩා ගෙපැල තුළට  පිය මැන්නාය. මා පෝනියා පිටින් බැස ඒ කදිම මල්වත්තේ සිරි නරඹද්දී, ඇය පොල් කට්ටකට වතුර නොව කදිම සුදු පැහැ එළු කිරි ගෙන ආවාය; ඈට යහපතක්ම වේවා!

මට සහතිකවම කිව නොහැකි වුවත්, ඈ හට යළි ගුරුලේත්තුව භාර කරන විට මා සිතන්නේ මා ඇයට හාදුවක් දුන් බවයි. ඒ කුමක් වුවද ඉන් පසු අපි හොඳ මිතුරන් බවට පත් වීමු. ඩොචී ඇගේ වයෝවෘධ අඳ සීයා කරා මා ගෙන ගිය විට ඔහු දැලක් හෝ එවන් යමක් කඩිසරව වියමින් සිටියේය. ඉන් අනතුරුව මා දැක ඇති පිළිවෙළතම කුඩා ගොවිපොළ දැක බලාගන්නට අපි ගියෙමු. ප්‍රාතිහාර්යක් සේ එහි සියල්ලක්ම මනා ලෙස ක්‍රමානුකූලව පවත්වාගෙන තිබුණි. ඇය එලෙසට සියල්ල කළමනාකරණය කරන්නේ කෙලෙසකදැයි මට නොඅසා සිටින්නට නොහැකි විණි. පෙනෙනා පරිදි ඔවුන්ගෙ අසල්වැසියන් යම් යම් කාලවලදී වත්ත පිටියේ වැඩ වලට, ඒවා මැනවින් පවත්වා ගන්නට ඔවුනට පිහිට වෙති. ඔවුනගේ වත්ත පිටියේ කෙළවරින් ගලනා කඳු මුදුනේ සිට ගලා බැස එන දොළ පහරක් හරහා ගම්වැසියන් විසින් තනා දෙන ලද කුඩා බම්බු පීල්ලෙන් වයෝවෘධ මහල්ලා ඈට වතුර ගෙනවිත් දී උදව් පදව් කරන්නේය.

Sinhalese Girls photographed by Skeen & Co. [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com]

තම ජීවිතය සැපදායක කරගන්නට අවැසිවන කිසිවකට ඔවුනට උවමනාවක් නොමැති බවක් පෙනේ. යම් තරමක මිල මිදලක් ඔවුන් සතුව තිබිණ. ඔවුනගේ සම්පූර්ණ අදායම උපයාගනු ලැබුවේ පාරෙහි යන මඟියන්ට ඈ විසින් විකුණන ලද එළු කිරි, මල් සහ පළතුරු වලිනි. ඈ මට ස්ථීර ලෙසම කීවේ සිරිපා කරුණා කරන බැතිමතුන් ඔවුන් සිටි පෙදෙස පසු කර යන විට ඇයට ගෙවත්තෙන් ලබා ගත හැකි සියලුම මල් හා ඵල ඒ වන්දනා නඩයන්ට විකුණා ඇති තරම් සුදු කච්චි සහ ලේන්සු පට මිලදී ගැන්මට වත්කමක් ලබාගත හැකි බවකි.

Sinhalese Girl 

එතැන් පටන් මම කෙදිනකවත් නැවුම් කිරි උගුරක් හා ඩොචීගේ කුඩා අතින් පිළියෙල වූ මල් කළඹක් නොමැතිව මල්වත්ත ගම පසු නොකළෙමි. දිනපතාමෙන් කෙරුණු මගේ අසු පැදීම නිසා කල්යත්ම අනෙකුත් දේවල් හැරුණු කොට අපි පොත් සහ දැනුම සම්බන්ධයෙන් කතා කරන්නට වීමු. ඇයට ඉංග්‍රීසි කියවන්නට හැකියාවක් තිබුණානම් ඇයට දැනගන්නට ලැබෙනා දැනුම් සම්භාරය පිළිබඳ මා පවසන විට ඇගේ කළුවන් දිදුලන දෙනෙත් බබළන්නට විය. එක් දිනක් එය ඉගෙනගන්නේ කෙසේදැයි කියා මගෙන් අසන්නට ඇය ධෛර්ය උපදවා ගත්තාය. ඇයට උදව් කරන්නට මඟක් නොදුටු හෙයින් මම තරමක් ඊට පසුබට වූයෙමි. නමුත් ඇයට ඉංග්‍රීසි හෝඩිය ඇති පොතක්ද අකුරු කියවන්නට උගන්වන්නට මාද ඉදිරිපත් වූ විට ඇය මහත් උද්දාමයට පත් වූවාය. මාස කිහිපයක් ගිය කල්හී මගේ සිසුවිය හෝඩිය පමණක් නොව කෙටි වචන කිහිපයක් ලියන්නටද කෙටි වාක්‍ය කිහිපයක් කියවන්නටද සමත් වූවාය. එයින් ප්‍රබෝධමත් වූ මා ඇයට ක්‍රිස්තියානි දහම ගැනත් එහි ඉතිහාසය ගැනත් මම දන්නා තරමින් පැහැදිලි කළෙමි. මෙහිදී මම එතරම් සාර්ථකත්වයක් අත් නොලැබුවෙමි. නමුත් එයින් අනාගත කටයුතු සඳහා ලැබෙන අස්වැසිල්ලෙන් මම සෑහීමකට පත් වූයෙමි. එමෙන්ම සත්‍යය දැනගැනීම සඳහා ඇගේ වූ උනන්දුව දැක මම සන්තෝෂ වීමි.

Sinhalese Woman photographed by Skeen & Co.

මා ඩොචී ඇඳින ගත්තාට, මා සිතනා පරිදි අවුරුද්දකට පමණ පසුව, එක් උදෑසනක සුපුරුදු පරිදි සුපුරුදු මග හරහා ගොස් සුපුරුදු තැනින් බසිනා විට මාගේ සිසුවිය නොපැමිණ ඇති බැව් දැක මම විමතියට පත් වීමි. ඈ වෙනුවට එහි සිටියේ පහතරට සිංහල තරුණයෙකි. මා මෙන්ම ඔහුද මා දැක පුදුමයෙනි. විනාඩියකට පසුව ඩොචී එතැනට පැමිණියේ කිරි හා බිත්තරද ආගන්තුකයා වෙනුවෙන් පිළියෙල කෙරුණු අග්ගලාද රැගෙනය. මේ ආගන්තුකයාගේ වෙළුම් පටියකින් එතුණු අතත්, අසනීපයෙන්, තෙහෙට්ටුවෙන් පෙළුණු ඇඟත් මා දුටුවේ එවිටය.

Sinhalese Man photographed by Scowen & Co [Image Courtesy: www.imagesofceylon.com]

මා එදින එතරම් වේලා එහි රැඳී සිටියේ නැත. පෙරළා පෝනියා පිට යෑමට සැරසුණු මොහොතේ, මෙම ආගන්තුකයා සරණක් සොයා එහි පැමිණ සිටියේ එදින පාන්දර යාමයේ බැව් දැනගන්නට මට හැකි විය. නවාතැන් ගන්නට තැනක් සොයමින් ඔහු ගම වටාම අයැදිමින් ගොස් ඇත. පෙරදින රාත්‍රියේ පාළු පාරක යද්දි පහරකෑමට හා මංකොල්ලකෑමකට ඔහු ලක් වී ඇත. මේ ඇසූ ඩොචී, ඇගේ හුදෙකලාබවත්, හදවතේ පිවිතුරු බවත් කැටිකොටගත් කරුණා දයාවෙන් මොහොතක් හෝ නොපැකිල ඔවුනගේ කුඩා ගෙපැලට ඔහු සාදරයෙන් පිළිගෙන ඇත. ඇගේ දයා සෙනෙහස අගය නොකොට සිටින්නට මට නොහැකිය. නමුදු ඒ සමඟ මිශ්‍ර වූ ඊර්ෂ්‍යාවක්ද මට දැනේ. ඩොචීගේ මෘදුවන් සාත්තුවෙන් ලැබෙන සොම්නස සොයා එසේ මංකොල්ලකෑමට පහරකෑමට ලක්වන්නට ඉරණම් වූයේ මා වූවා නම් කෙතරම්ද කියා මම සිතුවෙමි.

ජෝන් කැපර් විසින් රචිත "පැරැණි ලක්දිව : පුරාණ ලංකා දිවියේ සටහන්"

පළමු පරිච්ඡේදය : මල් වත්ත

SKETCHES OF CEYLON LIFE IN THE OLDEN TIME BY JOHN CAPPER

CHAPTER I: The Garden of Flowers

There was but one exception to the sameness of the population of Malwattie ; it consisted of a small household, not far from the foot of the hill near the Vihara, and closely adjoining the bullock-track or bridle path leading past my estate from the highroad. Here, beneath a pretty tope of neverfading trees, where blossom and fruit and sweetest perfumes played their part all through the year, dwelt a blind old man and his pretty grand-daughter. 

The tiny hut they dwelt in was not more diminutive than neat : so clean, and white and fresh within ; without, all was beauty and order. Had a whole legion of mountain sylphs and wood-nymphs been busily employed about the place all night long and every day, it could not have been kept in more perfect and picturesque neatness. 

The little fence around the cottage was so nicely trimmed ; the garden in front so well swept and watered ; the orange and lime trees so carefully tended, and always so delighted to bear plenty of fruit for dear little Dochie to gather, that they did not bend and droop with the heavy clusters of golden wealth, as some trees would have done, but actually danced and leaped about in the morning and evening breezes, as though their burden were no burden but the merest pastime.

Pretty little Dochie, gentle little Dochie, was not more than twelve years of age when I first made her acquaintance, one hot morning in the dry season. I caught her gathering some oleander blossoms and roses, and country jessamine, and thought I had never seen anything half so lovely, barring her colour. I reined in my pony and asked her for a draught of water ; instead of looking alarmed, as would most of her class when thus accosted, she smiled good-naturedly, and tripped into the little cottage. I was off my nag and in the pretty flower-garden when she came out with a cocoa-nut shell of—not water, but bless the dear child—rich, white, goat’s milk. 

I am not quite sure, but I rather think I must have kissed her, as I returned her the homely flagon ; at any rate, we became the best of friends, and it elided in Dochie taking me to see her old blind grandfather, who was busily working at a net of some sort, and then to inspect one of the neatest little farm-yards, I had ever seen out of old England. The whole place was a perfect miracle of industry and neatness ; and I could not help asking- how she managed to keep it so. It appeared that their neighbours assisted, at certain seasons, in working the garden and bringing it into good order, and that the old man helped her to carry the water from the little bamboo spout, which the villagers had fixed for them to convey a supply from the hill stream at some distance, to the extremity of their property.

They appeared to be in want of nothing that could make them comfortable ; as to money, they had little enough, their sole earnings being from the sale of her goats’ milk, flowers and fruit to wayside travellers. She assured me, that when the pilgrims passed on their way to the sacred foot-print on Adam’s Peak, she sold as many flowers and as much fruit as the garden could produce, and enabled them to be quite extravagant in white cloths and handkerchiefs.

From that time forward I never passed through Malwattie without a draught of fresh milk and a little bouquet gathered by Dochie’s own tiny hand. At length it came to my dismounting regularly, and in course of time, amongst other things we talked of, were books and knowledge. Her dark bright eyes sparkled as I told her what wonders she might learn if she could but read English books. The strange art was now her sole thought, and one day she found courage to ask me how she could learn it. 

I hesitated, for I did not quite see how to help her ; but when I offered to send her a book with the English alphabet, and moreover, to teach her to read the letters, her joy was unbounded. In a few months, my pupil had not only mastered the alphabet, but could spell small words, and read several short sentences. Hot content with this, I talked to her of religion, and explained the nature and history of Christianity as well as my ability allowed me. I was not quite so successful here; but I was content to pave the way for future labourers, and rejoiced to find her always anxious for truth.

It was, I think, quite a year after my first acquaintance with Dochie, that one morning I alighted as usual and was surprised to find my pupil absent, and in her place a young Cingalese man, evidently of the low country. My surprise was equalled by his own. In a minute after Dochie came bounding in with eggs and milk, and some little light cakes just prepared for the stranger, who, I then perceived, had his arm bandaged, and altogether looked fatigued and ill. 

I did not remain long that day ; and learned, on retiring to mount my pony, that the stranger had sought refuge there very early that morning, having in vain begged through the village for a resting’-place ; he had been robbed and beaten during the previous night on some lonely track, and Dochie hesitated not one moment in welcoming him within their little dwelling ; and, in her own singleness and purity of heart, acting the good Samaritan. I could but admire her kindness ; and yet mixed with admiration, was a feeling akin to jealousy. I wished that it had been my fate to have been robbed and beaten, if only for the pleasure of being tended by the gentle Dochie.

ලක්දිව ගමන් සටහන් පිටු අංක: 6